De uitdaging begrijpen
In een wereld waarin de stabiliteit wereldwijd afneemt, worden bedrijven die actief zijn in conflictgebieden geconfronteerd met aanzienlijke ethische, financiële en reputatierisico’s. Volgens het Institute for Economics & Peace zijn er momenteel wereldwijd 56 actieve conflicten, het hoogste aantal sinds de Tweede Wereldoorlog. Aangezien 25% van de wereldbevolking in deze regio’s woont, worden bedrijven steeds kritischer bekeken op hun zakelijke gedrag in deze omgevingen.
Nu beleggers hun portefeuilles willen afstemmen op duurzame en ethische principes, rijst de vraag: Moeten bedrijven opereren in conflictgebieden, en zo ja, onder welke voorwaarden? Duurzame beleggers spelen een cruciale rol bij het evalueren van deze risico’s, het aangaan van een dialoog met bedrijven en het stimuleren van verantwoordelijk gedrag van bedrijven.
Waarom bedrijven in conflictgebieden blijven
Ondanks de risico’s blijven veel multinationals actief in conflictgebieden vanwege de onderlinge economische afhankelijkheid en strategische overwegingen. De wereldeconomie is steeds meer met elkaar verweven geraakt, waardoor het voor bedrijven moeilijker is geworden om blootstelling aan risicovolle regio’s te vermijden. Hoewel Rusland bijvoorbeeld slechts 1,9% van het mondiale bbp vertegenwoordigt, blijft het een belangrijke speler in de mondiale toeleveringsketens, met name op het gebied van energie en grondstoffen. Ook de rol van Taiwan in de productie van halfgeleiders maakt de stabiliteit van het land cruciaal voor de wereldwijde technologie-industrie.
Bedrijven rechtvaardigen hun aanwezigheid in deze gebieden om verschillende redenen:
- Lokale economieën ondersteunen: Veel bedrijven voeren aan dat het stilleggen van activiteiten schadelijk kan zijn voor werknemers en gemeenschappen die van hen afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud.
- Strategische activa onderhouden: Het verkopen van activa in conflictgebieden tegen lage prijzen kan ertoe leiden dat ze worden overgenomen door entiteiten die banden hebben met onderdrukkende regimes.
- Essentiële goederen en diensten leveren: Sectoren zoals gezondheidszorg, logistiek en voedselproductie kunnen een stabiliserende rol spelen door ervoor te zorgen dat essentiële voorraden de getroffen bevolking blijven bereiken.
Het opereren in dergelijke regio’s stelt bedrijven echter ook bloot aan verschillende risico’s, van financiële en operationele uitdagingen tot reputatieschade als ze worden gezien als medeplichtig aan mensenrechtenschendingen.
Verantwoordelijkheid van de investeerder: Risico’s evalueren en verantwoording stimuleren
Voor duurzame beleggers is een rigoureuze risicobeoordeling nodig om inzicht te krijgen in de blootstelling van een bedrijf aan conflictgebieden. Belangrijke factoren om rekening mee te houden zijn onder andere:
1. Mensenrechtenbeleid: Heeft het bedrijf een kader om mensenrechtenrisico’s te beoordelen en te beperken?
2. Bestuur en risicobeheer: Zijn er gevestigde processen om de ethische implicaties van het werken in deze regio’s te evalueren?
3. Transparantie en rapportage: Maakt het bedrijf zijn activiteiten en effecten in risicogebieden bekend?
Lessen uit de Lafarge-zaak
Een schrijnend voorbeeld van wanbeheer door bedrijven in conflictgebieden is het geval van Lafarge, een Frans cementbedrijf dat ervan wordt beschuldigd miljoenen te hebben betaald aan gewapende groepen, waaronder Islamitische Staat, om activiteiten in Syrië in stand te houden. Het bedrijf kreeg te maken met ernstige juridische en financiële gevolgen, waaronder een boete van 777,78 miljoen dollar van het Amerikaanse ministerie van Justitie. Deze casus onderstreept het belang van robuust risicobeheer en ethische besluitvorming voor bedrijven die actief zijn in conflictgebieden.
Vooruitkijken: versterking van regelgeving en actie van investeerders
Regelgeving zoals de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDD) en nationale due diligence-wetten vergroten de verantwoordingsplicht van bedrijven. Beleggers moeten blijven pleiten voor sterkere bestuurspraktijken en verantwoord ondernemen in gebieden met een hoog risico.
Als duurzame beleggers is het niet alleen onze taak om financiële risico’s te beoordelen, maar ook om ervoor te zorgen dat bedrijven bijdragen aan stabiliteit en ethische economische groei. Door bedrijven verantwoordelijk te houden en principes voor verantwoord beleggen te integreren, kunnen we positieve verandering teweegbrengen, zelfs in de meest uitdagende regio’s.
Ga dieper in op de casestudie van Candriam: Samenwerken met bedrijven in conflictgebieden.